AŞILAR NASIL GELİŞTİRİLİR VE TEST EDİLİR
En yaygın kullanılan aşılar, her yıl milyonlarca insanın bunları güvenli bir şekilde almasıyla çok uzun yıllardır piyasada bulunmaktadır. Tüm ilaçlarda olduğu gibi her aşının bir ülkede kullanılmaya başlanmadan önce güvenli olduğundan emin olmak için kapsamlı ve titiz testlerden geçmesi gerekir.
Deneysel bir aşı, güvenliğini ve hastalığı önleme potansiyelini değerlendirmek için ilk olarak hayvanlarda test edilir. Daha sonra üç aşamada insan klinik deneylerinde test edilir.
Aşama FAZ I’de aşı güvenliğini değerlendirmek, bir bağışıklık tepkisi oluşturduğunu doğrulamak ve doğru dozu belirlemek için az sayıda gönüllüye verilir.
Aşama FAZ II’de, aşı, bağışıklık tepkisi oluşturma yeteneğini daha fazla değerlendirmek için herhangi bir yan etki açısından yakından izlenen yüzlerce gönüllüye verilir. Bu aşamada, mümkün olduğunca hastalık sonuçlarına ilişkin veriler de toplanır, ancak gönüllü sayısı genellikle aşının hastalık üzerindeki etkisinin net bir resmini elde etmek için yeterince büyük değildir. Bu aşamadaki katılımcılar, aşının hedeflendiği kişilerle aynı özelliklere (yaş ve cinsiyet gibi) sahiptir. Bu aşamada, bazı gönüllüler aşıyı alırken diğerleri almazlar bu da aşı hakkında karşılaştırmaların yapılmasına ve bazı sonuçlara ulaşılmasına olanak sağlar.
Aşama FAZ III’te aşı, aşama II denemelerinde olduğu gibi bazıları araştırma aşısını alan ve bazıları almayan binlerce gönüllüye verilir. Her iki gruptan elde edilen veriler, aşının korumak üzere tasarlandığı hastalığa karşı güvenli ve etkili olup olmadığını görmek için dikkatlice karşılaştırılır.